“Only Yesterday” หรือในชื่อภาษาไทย “ในความทรงจำที่ไม่มีวันจาง” ไม่ใช่แค่การ์ตูนอนิเมชันธรรมดา แต่เป็นบทบันทึกความรู้สึกอันละเอียดอ่อนที่พาเราดำดิ่งสู่ห้วงอารมณ์ของตัวละครหลักอย่าง ทาเอโกะ หญิงสาววัย 27 ปี ผู้ที่ชีวิตในเมืองหลวงเต็มไปด้วยความวุ่นวายและห่างไกลจากความสงบสุขที่เธอโหยหา การตัดสินใจเดินทางกลับบ้านเกิดในชนบท เพื่อช่วยงานเก็บเกี่ยวหญ้าฝรั่น ทำให้เธอได้พบกับความทรงจำในวัยเด็กที่ห่างหายไปนาน ความทรงจำเหล่านั้นไม่ใช่แค่เรื่องราวในอดีต แต่เป็นเศษเสี้ยวของชีวิตที่หล่อหลอมตัวตนของเธอในปัจจุบัน
ตลอดการเดินทางและช่วงเวลาที่อยู่ในชนบท ทาเอโกะถูกโอบล้อมด้วยภาพสะท้อนจากวัยเยาว์ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องราวความรักครั้งแรกที่ยังคงไร้เดียงสา ความสับสนในการค้นหาตัวตน ความกดดันจากสังคมและครอบครัว หรือแม้แต่ความสุขเล็กๆ น้อยๆ จากการได้ลิ้มลองสับปะรดเป็นครั้งแรก ภาพเหล่านี้ถูกถ่ายทอดออกมาอย่างงดงามและสมจริง ผ่านลายเส้นที่เป็นเอกลักษณ์ของ Studio Ghibli ที่ไม่ได้เน้นความแฟนตาซี แต่กลับพาเราไปสัมผัสกับความรู้สึกที่จับต้องได้ ราวกับว่าเรากำลังย้อนกลับไปอยู่ในช่วงเวลาเหล่านั้นพร้อมกับทาเอโกะเอง
สิ่งที่ทำให้ Only Yesterday แตกต่างและน่าประทับใจคือความกล้าที่จะนำเสนอเรื่องราวชีวิตธรรมดาๆ แต่เต็มไปด้วยความลึกซึ้งทางอารมณ์ หนังไม่ได้มีตัวร้าย ไม่มีฉากแอ็คชั่นตื่นเต้น หรือพล็อตเรื่องที่ซับซ้อน แต่กลับพาเราไปสำรวจมิติของจิตใจมนุษย์ได้อย่างลึกซึ้ง การตั้งคำถามถึงความหมายของความสุข ความฝันในวัยเยาว์ และการค้นหาเส้นทางของตัวเองในชีวิตวัยผู้ใหญ่ คือแกนหลักที่ทำให้เรื่องนี้สะท้อนใจผู้ชมได้ไม่ว่าจะเป็นเพศหรือวัยใดก็ตาม การเติบโตเป็นผู้ใหญ่ไม่ได้หมายความว่าเราต้องทิ้งวัยเด็กไว้ข้างหลังเสมอไป บางครั้ง การหวนระลึกถึงอดีตก็เป็นสิ่งจำเป็นเพื่อให้เราเข้าใจตัวเองในปัจจุบัน และก้าวต่อไปในอนาคตได้อย่างมั่นคง
เพลงประกอบภาพยนตร์ก็เป็นอีกหนึ่งองค์ประกอบสำคัญที่ช่วยเสริมสร้างบรรยากาศและอารมณ์ของเรื่องราวได้อย่างลงตัว ไม่ว่าจะเป็นเพลงพื้นบ้านญี่ปุ่น หรือบทเพลงที่ขับร้องโดย Miyuki Hatakeyama ล้วนแล้วแต่สร้างความประทับใจและเติมเต็มห้วงอารมณ์แห่งความคิดถึงได้อย่างสมบูรณ์แบบ ท้ายที่สุด “Only Yesterday” ไม่ได้เป็นเพียงภาพยนตร์ที่ดูแล้วจบไป แต่เป็นประสบการณ์ที่ยังคงอยู่ในความทรงจำของเรานานแสนนาน มันเตือนให้เราได้กลับไปสำรวจอดีตของตัวเอง ถามไถ่ถึงความปรารถนาที่แท้จริง และยอมรับทุกแง่มุมของการเติบโตเป็นผู้ใหญ่ได้อย่างงดงาม ถือเป็นผลงานชิ้นเอกที่ยังคงความสดใหม่และทรงคุณค่าไม่ว่าเวลาจะผ่านไปนานเท่าไหร่ก็ตาม
